شهرستان خنداب یکی از شهرستانهای تازه تأسیس در استان مرکزی است.[۱]بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش خنداب در سال ۱۳۹۰ برابر با ۵۸۲۶۲ نفر بودهاست که از این میان ۵۳۶۱۰ نفر نفر مرد و ۵۳۷۵۸ زن بودهاند. این شهرستان ۳۳۳۴۷ خانوار دارد.[۲]
این بخش در سال ۱۳۸۶به شهرستان ارتقا یافت وهم اکنون یازدهمین شهرستان استان مرکزی به حساب میآید.[نیازمند منبع] شغل اصلی ساکنان این منطقه کشاورزی وباغداری میباشد کارخانه تولید آب سنگین خنداب در ۵کیلومتری این شهرستان واقع شدهاست. در گذشتهای نچندان دور یک رود خانه به نام قره چای از میان این شهر عبور میکرده که به دلیل استفادههای بیش از حد روستاییان و آب سنگین، سطح آب زیر زمینی کاهش یافته و به یک رود خانه فصلی تبدیل شده است.
خنداب از سه محله تشکیل شدهاست خنداب، قلعه خنداب و حصار خنداب که اکثراً به زبان ترکی تکلم میکنند[۳] منطقه شراء که وجه تسمیه آن به معنی شاه راه وچراء به معنی چراگاه وچهار راه میباشد که در گذشته جادهای از شرق به غرب این بخش وجود داشته که جاده خرمآباد، بروجرد بودهاست.[۴]
مهمترین محصول این منطقه انگور میباشد که به صورت کشمش فراوری شده و به کشورهای دیگر صادر میشود. باغات سیب وگوجه وهلواز دیگر محصولات این منطقه است. همچنین لوبیا، گندمو یونجه کشت میشود. دراین منطقه اکثر باغداران انگور محصولات خود را به صورت تیزاب کشمش میکنند و به کارخانههای غربال گری و تولید کشمش جهت صادرات به کشورهای دیگر میفرستند. درگذشته نچندان دورمردم این منطقه معمولاً به صورت خود کفا امرار معاش میکردند از کشت تمام محصولات صیفی جات، غلات و گندم تا پخت نان و پرورش حیوانات خانگی برای استفاده از لبنیات و گوشت و پشم در گذشته زنان علاوه بر خانه دارو نگهداری حیوانات خانگی به بافتن فرش دستی نیز علاقه میورزیدند اما با گذشت زمان، صنعتی شدن، و ارتقا این بخش به شهرستان فقط در بعضی از مناطق کوچک این شهرستان میتوان بافت قبلی و زندگی روستایی را مشاهده کرد. این شهرستان هم اکنون دارای مراکز عالی و دانشگاهی معتبر نیز میباشد. این شهرستان از ۴دهستان و دو شهر تشکیل شده است شهرهای خنداب و جاورسیان و دهستانهای جاورسیان سنگ سفید اناج خنداب دهچال و پیش از اینکه به مرکز شهر تبدیل شود چندسالی جزو بخش وفس وپیش از آن سالهای زیادی جزو بخش اناج بوده است.
منابع
1-اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
2-درگاه ملی آمار
3- http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=20854
4- مرکز تجارت خارجی استان مرکزی